Dag 5: Lenie, Songkurai en de drie Pagoden
Vandaag een uurtje later opstaan. Dat komt iedereen wel goed uit na de belevenissen van gisteren. Het ochtendprogramma is vandaag gericht op de spooorlijn, de middag is vrij en zijn er wat toeristische uitstapjes te maken. De Mon-bridge bijvoorbeeld ligt hier om de hoek. We zitten hier tegen de Birmese grens aan en dus middenin F-force gebied. Hier liggen legendarische kampen als Songkurai en Kami Songkurai. De Britse F-force die hier in mei 1943 naar boven werd gestuurd bestond oorspronkelijk uit 3.400 man. Uiteindelijk hebben ruim 2.000 van hen het niet overleefd. Hier zat alles tegen. Ze waren al ziek toen ze in Bang Pong uit de trein werden gezet en 300 kilometer moesten lopen om deze lokatie te bereiken. De kampen lagen hier erg afgezonderd, logistiek ellendig, waardoor de voedselsituatie dramatisch was. Tenslotte droeg de groep ook nog eens cholera met zich mee. Nadat de spoorlijn was voltooid, zijn er ook nog zogenoemde “tunnel parties” naar Songkurai gestuurd. Niet om een tunnel voor de trein te graven, maar om in de heuvels verdedigingswerken aan te leggen voor de Japanners. Die waren bang dat de Engelsen vanuit Birma via het spoor Thailand zou binnenvallen. Er werden door krijgsgevangen dus in 1944 geschutsposities aangelegd in de heuvels langs het spoor. Bij dit werk waren Nederlanders betrokken, waaronder de vader van Lenie Gottmers-Husseman.
Onze zoektocht vandaag begint met een stop bij het voormalige kamp Kami Songkurai. We lopen door de blubber, staan op het spoorbed en luisteren naar Rod die uiteraard weer een hoop te vertellen heeft.
De volgende stop is de bridge on the river Kwai bij het voormalige kamp Songkurai. Nergens langs de spoorlijn zijn er zoveel slachtoffers gevallen als hier in dit kamp. Lenie is ontroerd dat zij eindelijk op de plek staat waar haar vader is overleden. Als wij zien hoeveel het Lenie doet, smeed ik samen met Rod een plannetje. Daarover straks meer.
We stoppen nog kort bij de geschutsposities die de tunnelparties moesten aanleggen en rijden dan door naar de volgende stop “de drie pagoden”. De drie pagoden vormen een karakteristieke landmark. Iets moois, iets krachtigs, iets eigens. De pagoden komen dan ook vaak terug in logo’s, in die van de TBRC, in die van onze eigen SHBSS, maar bijvoorbeeld ook in die van de provincie Kanchanaburi. Ze staan aan de grens met Thailand en Birma en verwijzen naar een lang geleden geleverde en door de Thai gewonnen slag met de Birmezen. Dit is uiteraard de plek voor de traditionele groepsfoto. Daarna kan iedereen naar eigen behoefte wat rondneuzen op het marktje. Een liter whiskey voor anderhalve Euro. Edu maakt niet dezelfde fout als tijdens de vorige reis en laat de fles staan. Puur vergif legt hij uit.
Als de grote bus richting de lunch vertrekt knijpen wij er in de minibus even tussenuit. Rod en ik nemen Lenie mee naar de plek waar de oorspronkelijke begraafplaats van Songkurai heeft gelegen. Eric en Carla Sinnighe zijn mee voor de moral support en we zijn allemaal aangedaan als Lenie in de stilte van de natuur een bloem ophangt ter nagedachtenis aan haar vader. Een prachtig eerbetoon. Ik kijk even naar Rod en zie de blik in zijn ogen die ik zo vaak bij hem heb gezien …. Dit zijn de kleine momenten waar hij het voor doet. Dit zijn ook de momenten waarvoor wij als SHBSS elke twee jaar deze reis organiseren.
De lunch is weer prima, dat is bijna geen nieuws meer. We zijn terug in het resort, de middag is vrij. Sommigen lopen even naar de Mon bridge, de bus brengt liefhebbers naar een tempel, anderen nemen even rust in het Suan Magmai Resort. Ik zelf kuier samen met Corry even de Mon bridge op. Het is de op een na langste houten brug te wereld. Het ziet er oud uit maar is uit de jaren tachtig. Aan de overkant wat toersitenwinkels van het Mon-volk.
Vanavond hebben we Rod bereid gevonden om zijn enorme fotocollectie van de spoorlijn te laten zien. Met fotos van tijdens de oorlog en van zijn onderzoek. Ze hebben gisteren met Karaoke de beamer van het hotel gesloopt (niet onze groep!) dus we proberen het met een grote tv en dat gaat best. Het zal niet laat worden, want morgen gaan we terug naar Kanchanaburi en wacht een druk programma met onder andere Hintok en de Hell Fire Pass. Het was vandaag een prachtige dag. Een echte pelgrimsdag.
