Herdenkingspagina 2024 – Een zonovergoten dag
Op zaterdag 17 augustus 2024 werden de slachtoffers van de Birma-Siam en Pakan Baroe spoorwegen herdacht op Landgoed Bronbeek, in Arnhem. Een zonovergoten dag geeft een al unieke locatie nog meer glans. Een warme plek om bij samen te komen, zoals je dat kent van familie en goede vrienden.
In deze terugblik vindt u een eerste selectie van foto’s die door Arjan Vrieze zijn geschoten. Kon u niet aanwezig zijn en hebt u de livestream gemist, of wilt u opnieuw genieten van de bijzondere verhalen of liedjes, dan kunt u de herdenking via de link hieronder terugkijken.
Koffie en spekkoek
Vanaf 10.00 was het landgoed geopend voor bezoekers. Op het achterveldje genoten velen al van een kop koffie en overheerlijke spekkoek in het zonnetje. De verschillende stands zoals de spoorzoekers, SHBSS infostand, SHBSS Boekenstand, Stichting Herdenking Slachtoffers Japanse Zeetransporten met hun lespakket: De tragedie van de Japanse Hellships 1942-1945, Stichting Vrienden van Bronbeek en Jong1508 werden al gelijk goed gevonden!
Presentatie van onze spoorzoekers
In een propvolle Indische zaal in Museum Bronbeek, gaf Bas een gedetailleerd inzicht in het aantal doden aan de spoorlijnen en daarbij de meest voorkomende doodsoorzaken. Ook al waren de Japanners niet altijd even eerlijk over de doodsoorzaak; dood door ophanging beschrijven als hartfalen klopt technisch wel maar is natuurlijk wel wat naast de waarheid.
Eric nam de toehoorders mee in de zoektocht naar zijn vader als een voorbeeld wat er allemaal nog te vinden is van familieleden die aan de spoorlijnen hebben gewerkt.
De boodschap van Bas en Eric was duidelijk: heeft u vragen over het verhaal van uw familielid die aan één van de spoorwegen heeft gewerkt, stel ze dan aan ons Spoorzoekteam (info@shbss.nl). Zij hebben enorm veel ervaring in het zoekwerk (al voor meer dan 200 families uitgezocht) en gaan graag voor uw aan de slag.
Rond 11.20 hadden veel bezoekers zich al verzameld rondom het monument. De tropische planten en bloemen die het monument versierden in combinatie met de warmte en de heldere zon, deden tropisch aan. Marcel Luntungan verwelkomde iedereen met de heldere klanken van zijn gitaar. Er hing een intieme sfeer, een familie gevoel.
onder de brandende zon
met hitte als de hel op aarde
onder de moesson regen
die je laat verdrinken op het droge
Het gitaarspel van Marcel werd overgenomen door de Spokenword van August die ons meenam naar de ervaringen van de gevangenen langs de spoorwegen. Hoe zou het moeten zijn geweest? Wat zagen ze en waarmee werden zij geconfronteerd? August wist dit in indrukwekkende woorden vast te leggen. Lees hier zijn tekst terug.
Verhalen verbinden
Na de Spokenword verwelkomde ceremoniemeester Thijs Meijer de aanwezigen namens het bestuur, staken de twee jongsten van de twee driegeneratiekransleggers de grote kaars bij het monument aan. Voorzitter Lars Bannink vertelde in zijn voordracht over de verhalen spoorwegveteranen Van de Logt en Hansen en hun overleden kameraad Jos Wessels. Ook stond hij stil bij de verbondenheid van ons allemaal door onze verhalen te vertellen en samen opzoek te gaan. Een speciaal dankwoord kwam richting Thijs Meijer die voor de vijftiende keer de herdenking leidde. Lees hier zijn speech terug.
Er werden kransen gelegd namens het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de gemeente Arnhem, het ministerie van Defensie, de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht en de Ambassade van het Koninkrijk Thailand.
Veteranenkrans
Aansluitend werd de – inmiddels traditionele – veteranenkrans gelegd door de twee aanwezige spoorwegveteranen Ed van de Logt en Hendrik Hansen. Een erg gedenkwaardig en bijzonder moment om hen daar samen voor hun kameraden te zien staan.
De eerste driegeneratiekrans – die symbool staat voor het doorvertellen van verhalen aan de volgende generaties – werd voor de Birma-Siam spoorweg door de familie Hoekwater gelegd.
Grace vertelde over haar grootvader die kwam te overlijden als dwangarbeider aan de Birma-Siam en op Kanchanaburi ligt begraven, maar ook over de vader van haar moeder die de ramp van de Junyo Maru overleefde en uiteindelijk dwangarbeid aan de Pakan Baroe moest verrichten…
Bekijk de speech van Grace in de uitzending van de herdenking.
Papa wil in november nog een keer naar Kanchanaburi, naar het graf van zijn vader. Ondanks zijn hoge leeftijd en mankementen hopen we dit nog voor hem te kunnen doen.
Oorlog is, helaas, van alle tijden. Daarom is het belangrijk dat we samen blijven herdenken. Dit is het verhaal van mij en mijn familie.
Voor de Pakan Baroe spoorweg legde de familie Meynen de krans. Albert Meynen vertelde het verhaal van zijn familie: zijn vader was dominee van de gereformeerde kerk in Surabaya, vlootpredikant van de marine en gelukkig getrouwd. En toen, kwam de oorlog…
Lees hier de speech van Albert.
Na de kranslegging volgde een muzikaal intermezzo door Marcel Luntungan en de kranslegging door verschillende organisaties. De kranslegging werd opgevolgd door het ceremoniële gedeelte met het signaal Taptoe, 1 minuut stilte en het eerste couplet van het Wilhelmus. Traditiegetrouw legde de Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945 samen met Jong1508 de vilten Melatikrans die bestaat uit tientallen ingestuurde en handgemaakte vilten Melati’s. De herdenking werd afgesloten met het bloemendefilé waar veel jonge bezoekers de bloemen uitdeelden.
We zijn iedereen dankbaar die deze prachtige dag mogelijk heeft kunnen maken. Het was een gedenkwaardige herdenking en we vinden het als organisatie erg speciaal om te zien hoeveel belangstelling er jaarlijks is. Dat aantal lijkt zelfs te stijgen. Erg bijzonder!
De gehele herdenking stond onder muzikale begeleiding van het Koperkwintet van Fanfare ‘Bereden Wapens’ en werd aangevuld met intermezzo’s van Marcel Luntungan.
Hij speelde de schitterende nummers Zelfs nu je zwijgt – Veldhuis en Kemper en There is a place – Wild Roses.
‘Door het oog van de naald’ door Wim Burgmeijer
Na de herdenking was er gelegenheid om te lunchen in de Kumpulan, op het achterveldje en konden de bezoekers het museum bezoeken die door het Ministerie van Defensie gratis werd opengesteld. Voor diegenen die meer wilden weten over de Birma-Siam spoorweg hield Wim Burgmeijer een boekpresentatie over zijn boek ‘Door het oog van de naald’. Hij werkte acht jaar aan zijn boek waarin hij vertelt over de periode van de jeugdjaren, de oorlogsjaren en de na-oorlogse jaren van zijn ouders. Het boek zal binnenkort te koop zijn via onze website.
Decoratie van het monument
Het is inmiddels onze vaste traditie dat de Beekhuizen Bloembinders ons monument kleurrijk decoreren. Dit jaar was extra bijzonder: namelijk met diverse tropische bloemen én planten. Het zorgde voor een bijna tropisch schouwspel, de persoonlijke verhalen versterkend.
Heeft u ideeën over onze herdenking, bent u ergens heel blij mee of denkt u: hé dit kan beter? Laat het ons s.v.p. weten. Via onderstaande link kunt u uw feedback geven. Wij zullen dan ons best doen om uw opmerkingen mee te nemen naar volgend jaar. Meehelpen in de organisatie of vrijwilliger worden? Stuur dan een mailt naar info@shbss.nl.
De activiteiten van de SHBSS worden mede mogelijk gemaakt door financiële steun van het Vfonds, het Nationaal Comité 4 en 5 mei, Ministerie van Defensie en het Nederlands Veteranen Instituut.
